روشنفکری حوزه ای

حوزه و ظرفیت روشنفکری

مقاله حاضر بر آن است که تفکر حوزوی به عنوان یک رویکرد معرفتی با اصول و مبانی و مؤلفه­های خاص خود واجد ظرفیت روشنفکری است به شرط آنکه روشنفکری را در قالب خاستگاه تاریخی و حصار هویتی عصر روشنگری خلاصه و محصور نکنیم. در مقاله ضمن بر شمردن مؤلفه­های پنج گانه تفکر حوزوی از یک سو و ارائه تحلیلی از مقوله روشنفکری به سه مؤلفه عصری بودن، تفکر انتقادی داشتن و تلاش برای ارائه راه حل نسبت به مسائل مهم عصری...

ایده روشنفکری و موضع حوزه نجف

از جمله ایده­هایی که در صد سال اخیر در دنیای اسلام رخنه کرده، تفکر و یا ایده روشنفکری است که ادعا دارد عقل خودبنیاد بشر، می­تواند مشکلات را در عرصه نظر و عمل حل نموده و انسان را از آموزه­های ماورایی و وحیانی مستغنی کند، این ایده در میان برخی از دانش آموختگان مسلمان و بعضاً حوزوی، نفوذ کرده و آنان نیز با تکیه بر عقل تجربی و مشاهدات علمی تلاش کردند تا آموزه­های دینی و حتی آیات و روایات را تفسیر و ...

روشنفکری در تصوف

روشنفکری سبب ظهور مذاهب و مکاتبی شد که به بشری کردن امور سخت پایبند بودند؛ به گونه ای که احکام انسانی را به جای احکام الهی قرار می دادند و تفسیر تازه ای از دین ارائه می کردند و روشنفکران در آن با ذهن فاعلی خویش، عمل روشنفکری را درمورد دین انجام می دادند. بررسی برخی از جریانهای تصوف نشان می­دهند که آنچه به عنوان جریان روشنفکری غربی و روشنفکری دینی معاصر می­شناسیم، قبل از غرب و ایران معاصر، در تص...

آسیب‌شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر

مقالۀ حاضر، با هدف «آسیب‌شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعۀ منابع تاریخی- تحلیلی استوار می‌باشد. این مقاله دوره‌های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز     شکل-گیری اندیشۀ مشروطه‌خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می‌گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه‌های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می‌باشد. در ...

روشنفکری و سیاست در گذر تاریخ

روشنفکری‌ و سیاست‌ پیوندی تنگاتنگ‌ و دیرینه‌ را با هم‌ یدک‌ می‌کشند. این‌ مقاله‌ درصدد است‌ تا ضمن‌ باز تعریف‌ مفهوم‌ روشنفکری‌، ارتباط‌ بین‌ این‌ مفهوم‌ و سیاست‌ را در طول‌ شش‌ دوره‌ از تاریخ‌ تمدن‌ غرب‌ بررسی‌ کند: 1) دوره‌ یونانی‌ ـ رومی‌ (تا سده‌ 5 میلادی‌)، 2) مسیحیت‌ دوره‌ اول‌ از سده‌ 5 تا سده‌ 11 میلادی‌، 3) مسیحیت‌ دوره‌ دوم‌ از سده‌ 11 تا سده‌ 16 میلادی‌، 4) از ظهور دولت – ملت ها‌ تا ...

مطالعه ای میان رشته ای در حوزه تاریخ فرهنگی